รายงานฉบับสมบูรณ์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพ โครงการพัฒนาหัตถกรรมผ้าไทยในชนบท ปี 2548 (โครงการย่อย) : โครงการพัฒนาเส้นด้ายไหมใยสั้นจากไหมป่าอีรี่

Abstract

ไหมอีรี่ ไหมป่าที่สามารถนำมาเพาะเลี้ยงด้วยพืชไร่เช่น ใบมันสำปะหลัง ใบละหุ่ง จึงเหมาะแก่การส่งเสริมให้เกษตรกรเลี้ยงเป็นอาชีพเสริม แต่เนื่องจากลักษณะรังไหมเป็นรังเปิด เส้นใยที่ได้จึงไม่ต่อเนื่องจัดเป็นเส้นใยสั้น ทำให้ไม่สามารถสาวเส้นใยด้วยวิธีการต้มและสาวแบบไหมหม่อน โครงการพัฒนาเส้นด้ายไหมใยสั้นจากไหมอีรี่ เป็นการประยุกต์กระบวนการปั่นฝ้ายมาใช้ในการปั่นเส้นไหมอีรี่ โดยแบ่งเป็นสี่ขั้นตอน เริ่มจากการเตรียมเส้นใย (ผ่ารัง ต้มลอกกาว และทำให้แห้ง) การออกแบบและสร้างเครื่องสางใย เครื่องปั่นด้าย และการทดสอบสมบัติทางกายภาพของเส้นด้ายที่ผลิตขึ้น และการทดลองทอผ้า

เครื่องสางเส้นใยไหมอีรี่ประกอบด้วยชุดลูกกลิ้งหนาม 3 ลูก ขับเคลื่อนด้วยมอเตอร์ไฟฟ้าที่ความเร็วต่างกัน เมื่อส่งเส้นใยผ่านชุดลูกกลิ้ง หนามจากลูกกลิ้งทำหน้าที่สาง ตะกุยแยกเส้นใยออกจากกัน และเรียงตัวเป็นแผ่นเกาะบนผิวลูกกลิ้ง นำแผ่นใยที่ลอกออกมาดึงรีดด้วยมือให้เป็นเส้นลักษณะคล้ายสไลเวอร์ ก่อนส่งต่อไปยังเครื่องปั่นและควบเกลียวไหมอีรี่ ซึ่งพัฒนามาจากเครื่องปั่นฝ้ายแบบเท้าเหยียบ โดยติดตั้งมอเตอร์ทำหน้าที่ขับวงล้อ เส้นด้ายที่ผ่านการควบเกลียว จะถูกม้วนเก็บเข้าหลอด เพื่อนำไปกรอสู่หลอดด้ายและทอผ้าต่อไป ผลการทดสอบสมบัติทางกายภาพของเส้นด้ายไหมใยสั้นจากไหมอีรี่ที่ผลิตขึ้นดังนี้ เบอร์ด้าย 6 Ne จำนวนเกลียวเฉลี่ย 14 tpi ความแข็งแรงดึงเฉลี่ย 2.2 นิวตัน และการยืดตัวเฉลี่ย 32.8% ทั้งนี้ความสม่ำเสมอของเส้นด้ายขึ้นอยู่กับคุณภาพของการเตรียมเส้นใย อัตราเร็วในการป้อนเส้นใยเข้าสู่เครื่องปั่น