คอลัมน์ เรื่องจากปก: โลกของแมลง โลกของเรา

Abstract

หมายเหตุ :เด็กๆ และผู้สนใจในเรื่องแมลง สามารถเข้าชมแมลงและการดำรงชีวิตของแมลงได้ที่ศูนย์วิจัยและพัฒนากีฏวิทยาสิ่งแวดล้อม สถาบันวิจัยและพัฒนา กำแพงแสน เป็นพิพิธภัณฑ์แมลงมีชีวิตและสวนผีเสื้อ จัดแสดงภายในโดมขนาดใหญ่ และโซนนิทรรศการแมลง โซนสัตว์ใหญ่อยู่ภายนอก เช่น กวาง แกะ แพะ กระต่าย ไก่แฟนซี เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ โทร.0 3428 1066 ผีเสื้อ ตัวน้อย น้อย บินล่องลอย กลางพนาไพร โผ ผิน ร่อนบิน ระเริงใจ คลุกเคล้า ดอกไม้ใจชื่นบาน บทเพลงเกี่ยวกับ "ผีเสื้อ" (เขียนและร้องโดย ชรัส เฟื่องอารมย์) ไม่ว่าจะแต่งหรือร้องโดยศิลปินคนใดล้วนฉายภาพธรรมชาติแสนรื่นรมย์ เมื่อผีเสื้อขยับปีกบางอยู่ท่ามกลางดงดอกไม้ ปีนี้ ผีเสื้อตัวน้อยกับเหล่าแมลง เพื่อนร่วมโลกของเรา จะมากางปีกโบยบินอยู่ใจกลางกรุง ในงานเอ็มโพเรียม-เอ็มควอเทียร์ อิน วันเดอร์แลนด์ "ซูเวนเจอร์" (Emporium-Emquartier in Wonderland "Zooventure") ณ ศูนย์การค้า ดิ เอ็มโพเรียม และ ดิ เอ็มควอเทียร์ สุธาวดี ศิริธนชัย รองกรรมการ ผู้จัดการ บอกว่า "เพราะเราเล็งเห็นถึงความสำคัญของการส่งเสริมการพัฒนาการเจริญเติบโตของเด็กและเยาวชน วันเด็กแห่งชาติประจำปี 2562 จึงขอมีส่วนร่วมในการส่งเสริมเด็กและเยาวชนด้วยกิจกรรมวันเด็ก เพื่อ มอบความสุข สนุกสนาน และสร้างประสบการณ์การเรียนรู้ โดยปีนี้มีไฮไลต์อยู่ที่โลกของแมลงและผีเสื้อนานาชนิด ที่จะทำให้เด็กๆ ได้ใกล้ชิดกับสัตว์ ได้เห็นวงจรชีวิตอันน่าทึ่งของแมลง เป็นการเรียนรู้นอกตำราที่ได้ทั้งความรู้และความสนุกสนาน" ช่วงวันของเด็กปีนี้ เด็กเมืองกรุงจะได้รู้จักใกล้ชิดกับผีเสื้อและแมลงภายในโดมแมลงจำลองขนาดใหญ่ จาก อุทยานแมลงเฉลิมพระเกียรติฯ คณะเกษตร กำแพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โดยเนรมิต BUG-A-BOO DOME ให้เด็กๆ ผจญภัยในโลกของแมลงตัวเป็นๆ พร้อมวิทยากรจากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์คอยตอบคำถามน้องๆ ภราดร ดอกจันทร์ เจ้าหน้าที่วิจัยศูนย์วิจัยและพัฒนากีฏวิทยาสิ่งแวดล้อม บอกว่า "เราสร้างโดมขนาดใหญ่เส้น ผ่าศูนย์กลางประมาณ 10 เมตร สูง 1 เมตร เพื่อนำแมลงหลากหลายชนิดกับพืชอาหารของแมลงนำไปใส่ไว้ในโดม ให้เด็กๆ เรียนรู้ โลกของแมลง เช่น ผีเสื้อประมาณ 400 ตัว ดักแด้ 400 ตัว ซึ่งจะไปอยู่ในโดมได้ 4 วันสบายๆ เด็กๆ จะเรียนรู้กระบวนการเปลี่ยนจากดักแด้เป็นผีเสื้อ มีการฟักตัวอยู่ก่อนจะบินเป็นผีเสื้ออยู่ในโดม ได้แก่ ผีเสื้อกลางวัน 6-12 ชนิด เช่น ผีเสื้อหางติ่งสีชมพู ผีเสื้อหางติ่งธรรมดา ผีเสื้อหนอนกระท้อน ผีเสื้อดอกรัก ผีเสื้อดอกรักลายเสือ ผีเสื้อหนอนกระทกรก ฯลฯ และมีแมลงที่น่าศึกษาคือ ตั๊กแตนกิ่งไม้ ตั๊กแตนใบไม้ ตั๊กแตนกิ่งไม้ออสเตรเลีย ส่วนหนอนผีเสื้อจะอยู่ในตู้กระจก ด้านนอก มีเจ้าหน้าที่ให้ความรู้ แมลงบางชนิด สัมผัสได้แต่ก็ต้องดูแล บางชนิดไม่ควรสัมผัส เพราะอาจมีอันตราย เช่น ตั๊กแตนกิ่งไม้" ตั๊กแตนตัวผอมยาวผอมสีเหมือนกิ่งไม้ที่มันเกาะติดอยู่นั้น เป็นตั๊กแตนที่บินไม่ได้ บางทีมองหาเท่าไหร่ก็ไม่เจอเพราะสีและ รูปร่างของมันกลมกลืนไปกับกิ่งไม้ ตั๊กแตนกิ่งไม้ยักษ์ปลายแหลม เป็นตั๊กแตนกิ่งไม้ที่ยาวที่สุดในประเทศไทย พบมากในภาคอีสาน เคยบันทึกไว้ว่ามีความยาวถึง 300 มิลลิเมตร ส่วน ตั๊กแตนใบไม้ ก็มีรูปร่างเหมือนใบไม้ ด้วยเทคนิคการพรางตัวที่เลียนแบบใบไม้ที่มันเกาะอยู่แทบทุกส่วน ทั้งขา ลำตัว ปีก ล้วนเป็นแผ่นบางเหมือนใบไม้จนมองหาไม่เจอ ในประเทศไทยสำรวจพบ 4 ชนิด ยังมี ตั๊กแตนกิ่งไม้ป่าภาคใต้ ที่ใครเห็นแล้วอาจตกใจเพราะตัวใหญ่มาก และ ตั๊กแตนกิ่งไม้ยักษ์ออสเตรเลีย ตัวใหญ่มีปีกและลำตัวสีน้ำตาลเหมือนใบไม้แห้ง แมลงตัวโตๆ อย่างนี้ เด็กกรุงเทพคงพบเห็นไม่ง่ายนัก ยังมีหนอนผีเสื้อชนิดต่างๆ แมลงปีกแข็งจำพวกด้วงและแมลงทับ ที่เพาะเลี้ยงจากศูนย์วิจัยและพัฒนากีฏวิทยาสิ่งแวดล้อม เด็กๆ จะเข้าใจโลกของแมลงมากขึ้น ชมได้ตลอดสี่วันไม่ต้องเดินทางไกล ไปชมถึงกำแพงแสน เจ้าหน้าที่จากศูนย์วิจัยเสริมว่า "ในกรุงเทพก็มีพิพิธภัณฑ์แมลง แต่เป็นแมลงแห้งของภาควิชากีฏวิทยา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ อีกส่วนหนึ่ง เป็นของหน่วยงานกรมวิชาการเกษตร สำหรับในงานวันเด็กปีนี้ เรานำของ จริงมาให้ชม เพื่อให้เด็กๆ ศึกษาแมลงในประเทศไทย การดำรงชีวิตของแมลง มีแมลงแปลกๆ แมลงที่มีสีสันสวยงาม บางชนิดอาจมีอันตราย เด็กๆ จะรู้จักแมลงมากขึ้น สิ่งเหล่านี้จะช่วยปลูกฝังให้เขารู้สึกว่าเป็นของเขา ต้องช่วยกันดูแลรักษา และเป็นระบบนิเวศ ใครที่กลัวแมลงเราต้องรู้จักเขาก่อนถึงจะรักและเลิกกลัว ส่วนแมลงบางชนิดที่เป็นอันตราย เราต้องรู้จักวิธีควบคุมให้เราอยู่ร่วมกันได้โดย ไม่กระทบกระทั่งกัน ให้เขาอยู่ในที่ของเขาโดยไม่ยุ่งเกี่ยวกับเรา" แมลงมีทั้งโทษและประโยชน์ และเป็นดัชนีชี้วัดถึงสภาพแวดล้อม ดิน น้ำ อากาศ "สถานการณ์แมลงในประเทศไทยทุกวันนี้เมื่อเทียบกับเมื่อสิบปีก่อน แมลงลดลง เนื่องจากสภาพป่าลดลง โดยเฉพาะแมลงหลายชนิดที่พบเจอตามบ้านเรือน เช่น ผีเสื้อที่เคยบินตามต้นไม้ พบว่าลดจำนวนลง เยอะมาก เพราะมีการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช หรือกำจัดวัชพืช เราใช้กันเยอะมาก ที่เป็นปัญหาหนักๆ คือสารกำจัดวัชพืช เมื่อฆ่าวัชพืชแล้วก็ฆ่าพืชอาหารของผีเสื้อและแมลงอื่นๆ ไปด้วย ปัจจุบันจะพบว่าในเมืองไม่ค่อยพบผีเสื้อบินเมื่อเทียบกับเมื่อสักสิบปีที่แล้ว ถึงมีต้นไม้ก็เถอะ เพราะต้นไม้ก็ไม่ปลอดภัยสำหรับมันจากการฉีดยาพ่นยา และอย่างอื่นอีกมากมาย" ยุคนี้ที่ผีเสื้อตัวน้อย น้อย โบยบินจากไป ผีเสื้อที่หายไปบ่งบอกถึงสภาวะเสียสมดุลของสิ่งแวดล้อม ถึงเวลาที่เด็กๆ จะมาเรียนรู้โลกของแมลงและช่วยกันปกป้องเพื่อนตัวจ้อยให้อยู่คู่กับระบบนิเวศต่อไป "เอ็มโพเรียม-เอ็มควอเทียร์ อิน วันเดอร์แลนด์ "ซูเวนเจอร์" จัดระหว่างวันที่ 10- 13 มกราคม 2562 ประกอบด้วยกิจกรรมเรียนรู้ธรรมชาติ มีอาทิ โดมผีเสื้อและแมลงนานาพันธุ์กว่า 1,000 ตัว ภายในโดมจำลอง และ EXOTIC PET JUNGLE สัตว์พิเศษนานาชนิดที่นำมาจัดแสดงให้สัมผัสอย่างใกล้ชิด โดยมีผู้รู้จากสมาคมผู้นิยมเลี้ยงสัตว์ชนิดพิเศษ (Exotic Pet) มาให้ความรู้ แก่เด็กๆ เช่น สิงโตขาว, เฟนเน็คฟ็อกซ์, แพรี่ด็อก, สกังค์, ไก่ชิลกี้ ฯลฯ นกแก้วหลากหลายสายพันธุ์ที่บินอย่างอิสระภายในซุ้ม ภายในพื้นที่ ควอเทียร์ การ์เด้นท์ ชั้น 5 และกิจกรรมการแสดงพาเหรดประจำปี ในธีม Zooventure Parade และ อีกหลากหลายกิจกรรมสนุกๆ เสริมสร้างจินตนาการและเสริมพัฒนาแก่เด็กและเยาวชน