การพัฒนาความคงทนของสีและเฉดสีของผ้าฝ้ายที่ย้อมด้วยวัสดุสีธรรมชาติ : รายงานการวิจัย

Abstract

ปัญหาหนึ่งของการผลิตผ้าฝ้ายย้อมสีธรรมชาติ ที่มักพบเห็นคือ ผ้ามีสีไม่หลากหลาย ไม่ค่อยเป็นที่นิยม และมักมีสีซีดจางได้ง่าย เพื่อเป็นการพัฒนาด้านคุณภาพ ของผ้าฝ้ ายย้อมสีธรรมชาติ ให้มีคุณภาพที่เหมาะสม ต่อการนำไปผลิตเป็นสินค้าเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ จึงเห็นความสำคัญ ในการวิจัยเพื่อพัฒนาคุณภาพการย้อมผ้าฝ้าย ด้วยวัสดุสีธรรมชาติให้มีสีหลากหลาย และมีความคงทนของสีโดยใช้ สีจากวัสดุธรรมชาติ 4 ชนิด คือเปลือกมะพร้าวอ่อน, เปลือกต้นโกงกาง, ใบโกงกาง และใบลิ้นจี่ที่สกัด โดยใช้อัตราส่วน วัสดุ : น้ำ 1:5 และ 1:7 เวลาที่ใช้สกัดสี และเวลาย้อม 60 นาที สารช่วยย้อม 3 ชนิด คือ น้ำด่าง, น้ำปูนใส และสารส้ม โดยใช้วิธีย้อมแบบหลังย้อมที่เวลา 20 นาที 40 นาทีจากการวิเคราะห์ค่าความสว่าง(CIEL*) พบว่าผ้าฝ้ายที่ย้อมด้วยใบลิ้นจี่ที่ใช้อัตราส่วนสกัด 1:7ใช้สารส้มเป็นสารช่วยย้อมที่เวลา 40 นาที มีค่าความสว่างสูงสูดคือ 70.56 ผ้าฝ้ายได้สีครีมน้ำตาลค่าความเป็นสีแดง-เขียว(CIEa*) พบว่าผ้าฝ้ายที่ย้อมด้วยใบโกงกาง ที่ใช้อัตราส่วนสกัด 1:5 ใช้น้ำปูนใสและสารส้ม เป็นสารช่วยย้อมที่เวลา 40 นาที มีค่าความเป็นสีแดงสูงสุดคือ 20.83 ได้ผ้าฝ้ ายสีน้ำตาลแดงและน้ำตาล อมส้ม ตามลำดับ ค่าความเป็นสีเหลือง-น้ำเงิน(CIEb*) พบว่าผ้าฝ้ าย ที่ย้อมด้วยใบโกงกางที่ใช้อัตราส่วนสกัด 1:5 ใช้สารส้มเป็นสารช่วยย้อมที่เวลา 40 นาที มีค่าความเป็นสีเหลืองสูงสุดคือ31.86 ผ้าฝ้ ายได้สีน้ำตาลอมเหลือง ค่าความสดใสของสี(CIEC*) พบว่าผ้าฝ้ายที่ย้อมด้วยใบโกงกางที่ใช้อัตรา ส่วนสกัด 1:5 ใช้สารส้มเป็นสารช่วยย้อมที่เวลา 40 นาที มีค่าความสดใส สูงสุดคือ 38.07 ผ้าฝ้ ายได้สีน้ำตาลอมส้ม เฉดสี ของผ้าฝ้ายที่ย้อมด้วยเปลือกมะพร้าวอ่อน ได้สีน้ำตาลแดง ถ้าไม่ใช้สารช่วยย้อมจะมีสีชมพูอ่อน ผ้าฝ้ายที่ย้อมด้วยเปลือกโกงกางได้สีน้ำตาลทอง และน้ำตาลอมส้ม แต่เมื่อย้อมด้วยใบโกงกางได้เฉดสีเป็นสีส้ม และสีน้ำตาลทอง และเฉดสีของผ้าฝ้าย ที่ย้อมด้วยใบลิ้นจี่ ผ้าฝ้ายได้สีครีมน้ำตาล และสีเหลืองนวล เมื่อวิเคราะห์ความคงทนของสีต่อแสง พบว่าผ้าฝ้ายที่ย้อมด้วยวัสดุธรรมชาติทั้ง 4 ชนิด อยู่ที่ ระดับเกรย์สเกล 3 ถึง 5 อยู่เกณฑ์ดี - ดีมาก และค่าความคงทนของสี ต่อการซักอยู่ที่ระดับ 4 ถึง 5ทุกสารช่วยย้อม ดังนั้นผ้าฝ้ายมีความคงทนของสีอยู่ในระดับดี ถึงดีมาก